- Elliden Az Çalışanı Olan ve Az Tehlikeli İşyerlerinin İSG Hizmeti Alma Zorunluluğunun Kapsamı ve Süresi:
6331 sayılı Kanuna göre, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ilişkin iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu, 28 Aralık 2023 Tarihli ve 32413 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7491 Sayılı Kanun gereğince 31.12.2024 tarihine ertelenmiş olup, yeni bir erteleme yapılmadığından 1.1.2025 tarihinden itibaren zorunluluk başlamıştır.
- 3- Elliden Az Çalışanı Olan ve Az Tehlikeli İşyerlerinin İSG Hizmeti Alma Zorunluluğu Alma Yöntemleri:
Elliden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından; çalışanları arasından uygun nitelikte personel görevlendirmesi yaparak, gerekli belgeye sahip olması halinde kendisi üstlenerek, bakanlıkça yetkilendirilen OSGB ve ÇASMER’lerden hizmet alarak veya İş Güvenliği Uzmanı görevlendirme şartı aranmaksızın Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlayarak yerine getirebilmeleri de mümkündür.
İşveren veya belirleyecekleri bir kişi, gerekli eğitimleri alarak işe giriş muayeneleri ve tetkikler haricindeki iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilir.
Belirtilen eğitimler; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarından alınabilmektedir.
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB) Hizmet Alabilirler: İşverenler, dışarıdan profesyonel bir OSGB ile anlaşma yaparak bu yükümlülüğü karşılayabilir.
İşletmeler, ihtiyaçlarına göre iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi ile kısmi süreli olarak çalışabilir.
Sağlık gözetimi kapsamında, yönetmelik çerçevesinde eğitim almış işveren veya işveren vekilleri tarafından üstlenilen iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri; işe giriş ve periyodik muayeneler ile tetkikleri kapsamaz. Bu hizmetler, iş yeri hekimlerinden alınabileceği gibi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 15. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de temin edilebilir.
- 4- Elliden Az Çalışanı Bulunan Ve Az Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşyeri İşverenleri Veya İşveren Vekili Tarafından Bakanlıkça İlan Edilen Eğitimleri Tamamlamak Şartıyla (İşe Giriş Ve Periyodik Muayeneler Ve Tetkikler Hariç) İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yürütülebilecektir:
29 Aralık 2012 tarih 28512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’nin “İşverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili yükümlülükleri” başlıklı 5’inci maddesinde belirlenen ve aşağıda yer verilen düzenlemeye göre; elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebileceklerdir.
Buna göre, ilgili Yönetmelik kapsamında elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin işveren/işveren vekilleri Bakanlık tarafından yayımlanan kılavuzda belirtilen başvuru adımlarını izleyerek iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimine verilen görevleri, işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç olmak üzere yürütebilmek için İSG-KATİP sisteminde taahhütte bulunmaları gerekmektedir.
* İşveren, işyerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, çalışanların ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla; çalışanları arasından ilgili yönetmeliklerde belirtilen nitelikleri haiz bir veya birden fazla işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı görevlendirir. On ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri ayrıca diğer sağlık personeli görevlendirir. Gerekli nitelikleri haiz olması halinde tehlike sınıfı ve çalışan sayısını dikkate alarak bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.
* İşveren, işyerinde gerekli niteliklere sahip personel bulunmaması halinde birinci fıkrada sayılan yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, (Değişik ibare:RG-4/2/2024-32450) OSGB ya da ÇASMER’lerden hizmet alarak yerine getirebilir.
* Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak (Değişik ibare:RG-6/7/2021-31533) elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler. Bu fıkraya ilişkin eğitim programları, eğitimin süresi ve eğiticilerin nitelikleri ile görevlendirmeye ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir.
Belirtilen eğitimler; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarından alınabilmektedir.
Eğitimler, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, işçi ve işveren kuruluşları ile açık öğretim sistemi üzerinden eğitim vermekte yetkin, her ilde sınav merkezi, büro ve akademik danışmanlık hizmetleri bulunan üniversiteler tarafından, Bakanlıkla protokol yapmak suretiyle verilebilir.
- 5- İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetlerinin İşverenlerce Üstlenilebilmesinin Şartları:
Elliden az çalışanı olan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde sağlık gözetimi dışındaki hizmetler, Genel Müdürlükle protokol imzalamış kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, işçi ve işveren kuruluşları veya üniversiteler aracılığıyla verilen eğitimleri tamamlayarak yapılacak sınavda başarılı olmaları hâlinde işveren veya işveren vekilince de yerine getirilebilir.
Bu kapsamda elliden az çalışanı bulunan; bir hukuk bürosu, muhasebe bürosu terzi dükkânı, manav, market, apartmanlar vb. işyerlerinin işveren veya işveren vekilleri sağlık gözetimi dışında hizmetleri kendileri verebilirler.
Sağlık raporları ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden alınabilir.
Elliden az çalışanı olup az tehlikeli sınıfta yer alan ve yapılan eğitime katılarak e-sertifika almaya hak kazanan işveren veya işveren vekillerinin kendi işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetini üstlenmeleri hâlinde görevlendirmelerin İSG-KATİP üzerinde yapılması gerekmektedir.
- 6- İSG-KATİP Uygulamasına Erişim:
İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik” kapsamında elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin işveren/işveren vekilleri aşağıda gösterilen başvuru adımlarını izleyerek iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimine verilen görevleri, işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç olmak üzere yürütebilmek için İSG-KATİP sisteminde taahhütte bulunmaları gerekmektedir.
İSG-KATİP sisteminin kullanabilmesi için,
https://isgkatip.csgb.gov.tr/ e-Devlet Kapısı üzerinden "e-Devlet Şifresi, Mobil İmza, E- İmza, T.C. Kimlik Kartı" seçeneklerinden herhangi birisiyle giriş yapılması gerekmektedir.
İSG hizmeti almak isteyen işyerleri adına sisteme giriş için yetkilendirilen kullanıcı, işyerlerinin SGK'da kayıtlı olan "E-Bildirge Kullanıcısı" dır.
- 7- İSG-KATİP Uygulamasına Giriş Yaparken İki Aşamalı Doğrulama Kodu Hatası Alınması Durumunda Ne Yapılmalı?
e-Devlet’e (turkiye.gov.tr) giriş sağlayarak içindeki İKİ AŞAMALI DOĞRULAMA özelliğinin AKTİF edilmesi gerekmektedir. İki aşamalı doğrulama işlemlerinin nasıl yapılacağı ile ilgili ayrıntılı bilgilere
- IV- İSG HİZMETİ ALINMASI ZORUNLULUĞUNA UYULMAMASI HALİNDE UYGULANABİLECEK MÜEYYİDELER
İşverenin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yükümlülüğünü yerine getirmediği durumlarda uygulanacak para cezaları, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun "İdari para cezaları ve uygulanması" başlıklı 26 ncı maddesinde belirtilmiştir.
ilan edilmekte olup, güncel tutarlara buradan ulaşılabilmektedir.
2025 YILI İSG ZORUNLULUĞUNA UYULMAMASI HALİNDE UYGULANACAK CEZA TUTARLARI
SIRA
ÇALIŞAN SAYISI / TEHLİKE SINIFI
2025 CEZA TUTARLARI
1
10'dan Az Çalışanı Olan / Az Tehlikeli İşyerleri
88.663 TL
2
10'dan Az Çalışanı Olan / Tehlikeli İşyerleri
110.828 TL
3
10'dan Az Çalışanı Olan / Çok Tehlikeli İşyerleri
132.994 TL
4
10-49 Çalışanı Olan / Az Tehlikeli İşyerleri
88.663 TL
5
10-49 Çalışanı Olan/ Tehlikeli İşyerleri
132.994 TL
6
10-49 Çalışanı Olan / Çok Tehlikeli İşyerleri
177.326 TL
İSG hizmetleri için görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmesi amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi ihtiyaçlarını karşılamayan işverenlere
26.557 TL
İş yerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlamayan işverenlere
26.557 TL
* Aykırılığın devamı halinde belirtilen cezalar her ay için uygulanabilecektir.
- V- SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER
Elliden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu 1.1.2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Sonuç olarak, 1.1.2025 tarihinden itibaren işyeri tehlike sınıfı ve çalışan sayısına bakılmaksızın; tüm işyerlerinde (kamu kurumları veya çalışan sayısı fark etmeksizin özel sektör işyerleri) iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi görevlendirme zorunluluğu kapsamına girmiş oldu.
Başlayan yasal zorunluluklara göre;
- İSG hizmeti alınmamasının,
- İSG hizmetleri için görevlendirilen kişi veya hizmet alınan kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmesi amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi ihtiyaçlarını karşılanmaması,
- İş yerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlanamaması,
Gibi zorunlulukların yerine getirilmemesi durumunda ayrı ayrı ceza kesilebilecek olup, aykırılığın devamı halinde bu cezaların her bir ay için ayrı uygulanabilecek olmasının bilinmesi gerekmektedir.
Bu doğrultuda; tüm işverenlerin getirilen zorunluluk kapsamında işçi sayısı ve tehlike derecesine göre İSG hizmeti alma zorunluluğu bulunduğundan, ilgili kurum ve kuruluşlar başta olmak üzere, konusunda uzman İSG hizmeti sunan yetkilendirilmiş meslek mensuplarından bilgi ve danışmanlık hizmeti almaları yararlı olacaktır.
